ΠΡΟΣΘΙΟΣ ΧΙΑΣΤΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ (Πρόγραμμα Αποκατάστασης μετά το χειρουργείο)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΗΘΕΝΤΟΣ ΠΡΟΣΘΙΟΥ ΧΙΑΣΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

ΦΑΣΗ 1 (οίκαδεν)

Κύριο μέλημα του Φ/Θτικού προγράμματος στην Φάση 1 είναι η προστασία της χειρουργημένης περιοχής από μετεγχειρητικές επιπλοκές και η απαραίτητη προφύλαξη του τραύματος από το νοσοκομείο στο σπίτι.

Καθημερινά πρέπει να γίνεται έλεγχος στην χειρουργημένη περιοχή και να εντοπίζονται οι εστίες που πιθανόν θα μπορούσαν να προκαλέσου πόνο όπως:

Α) μηχανικές φορτίσεις (βάρος άκρου)

Β) συνεχής μυϊκός ιδιοδεκτικός σπασμός (αντανακλαστικό αυτοπροστασίας)

Γ) αύξηση του ενδοαρθρικού υγρού – οίδημα

Στην φάση αυτή δίδονται σαφείς οδηγίες για την φυσιολογική λειτουργία του γόνατος σε ένα επιθυμητό επίπεδο, επισημαίνοντας στον ασθενή να το εφαρμόσει 4χ/ημέρα μέχρι την επίσκεψη στο φυσικοθεραπευτήριο ὀπως:

1) μείωση του οιδήματος με συχνές εφαρμογές πάγου (5-6 /ημέρα,  10 min την φορά)

2) παθητική κινητοποίηση του γονάτου σε ελεγχόμενο εύρος κίνησης (μέση θέση, κάμψη 25^ο, πλήρης έκταση με τοποθέτηση μαξιλαριού κάτω από την κνήμη και μετακίνησή του κάτω από την πτέρνα)

3) κινησιοθεραπεία με ισομετρικές ασκήσεις των μυών του γονάτου (ισομετρικές τετρακεφάλου, προσαγωγών, απαγωγών), κινητοποίηση επιγονατίδος

4) μη φόρτιση του χειρουργημένου γονάτου σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού χρησιμοποιώντας βακτηρίες και λειτουργικό νάρθηκα.

ΦΑΣΗ 2 (στο φυσικοθεραπευτήριο) Διάρκεια ~ 1 μήνας

Είναι η σημαντικότερη περίοδος με σαφή πρόγνωση της πορείας του Φ/θτικού προγράμματος και της αποκατάστασης του Πρόσθιου Χιαστού. Εκτός από τις ασκήσεις στο Φ/Θτήριο πρέπει να εξασκείται και στο σπίτι με τις λεπτομερείς οδηγίες που του έχουμε δώσει. Γίνεται

1) Μείωση του οιδήματος και του πόνου και γενικώτερα της φλεγμονής εφαρμόζοντας αντιφλεγμονώδη θεραπεία (U/S, TENS, πάγο)

2) Αύξηση της κινητικότητος της επιγονατίδος (κάτι που διευκολύνει την κάμψη) με τεχνικές κινητοποίησης και κατ’ επέκτασιν της άρθρωσης του γόνατος. Ασκήσεις σε πισίνα, επανεκπαίδευση μυϊκής απαγόρευσης, αύξηση δύναμης περιαρθρικών μυών.

3) Επανεκπαίδευση των μυών και αύξηση της δύναμής των με έμφαση στους καμπτήρες του γόνατος. Στην φάση αυτή οι ασκήσεις είναι ισομετρικές και προοδευτικά προστίθενται ασκήσεις Κλειστής Κινητικής Αλυσίδος (προς το τέλος της φάσης και με μικρό εύρος κίνησης). Αυτό γίνεται διότι ο πρόσθιος χιαστός συνεργάζεται με τους καμπτήρες και ο οπίσθιος με τους εκτεινοντες).  Αύξηση ROM 10-90^ο σταδιακά για να μην επιβαρυνθούν οι χόνδροι.

4) Ο ασθενής έχει λειτουργικό νάρθηκα ακόμη και κατά την διάρκεια του ύπνου, κινείται με βακτηρίες με μηδενική φόρτιση ή με μερική φόρτιση ανάλογα με τη τεχνική της αποκατάστασης (αρθροσκοπική ή ανοικτή) του πρόσθιου χιαστού και πάντοτε με την γνώμη του γιατρού.

ΦΑΣΗ 3 (μετά τον 1^ο μήνα στο Φ/Θτήριο)

Οι στόχοι είναι

1) αύξηση της μυϊκής δύναμης και αντοχής με ασκήσεις ΚΚΑ και ΑΚΑ

2) Οι ασκήσεις για ασφάλεια γίνονται σε εύρος τροχιάς 0-45^ο κάμψης και ΚΚΑ, ενώ για ΑΝΑ το εύρος κίνησης είναι 30-90^ο κάμψης (όχι πλήρη έκταση).

3) Προοδευτική αύξηση της κίνησης της άρθρωσης στο πλήρες εύρος τροχιάς (δεν είναι απαραίτητο να πάει στις 120-135^ο)

4) Μείωση του ιδιοδεκτικού ελλείμματος και αύξηση της ικανότητος αντίληψης της δυναμικής και παθητικής κίνησης του γονάτου

5) Ασκήσεις ισορροπίας με διποδική και μονοποδική στήριξη προοδευτικά (μετά την 6^η εβδομάδα). Μονοποδική στήριξη σε σταθερή επιφάνεια μετα μάτια ανοικτα ή κλειστά

6) Ασκήσεις ευλυγισίας / διατάσεις

ΦΑΣΗ 4   (2^Ος – 3^Ος μήνας)

Στην φάση αυτή ο ασθενής πρέπει να είναι απαλλαγμένος από κάθε είδους ενοχλήσεις, με σωστή λειτουργία των μυών, πλήρες εύρος τροχιάς, έτσι ώστε να δοθεί μεγάλη έμφαση στην πλήρη αποκατάσταση του ιδιοδεκτικού μηχανισμού.

1) Μονοποδικές και διποδικές ασκήσεις σε σταθερό και ασταθές έδαφος με τα μάτια ανοικτά και κλειστά.

2) Αργό τροχάδην σε ευθεία γραμμή εμπρός και πίσω, διαγώνια και σε κύκλους με φορά τους δείκτες του ωρολογίου και αντίστροφα.

3) Τροχάδην σε σχηματισμό 8 και σε διαφορετικά μήκη (4,7 και 10 μέτρα)

4) Τροχάδην σε ανηφόρα και κατηφόρα

5) Βήματα πλάγια/διαγώνια/χιαστά/εναλλάξ

6) Ασκήσεις προοδευτικής επιβάρυνσης, ισσοροπιστικών και ιδιοδεκτικών ασκήσεων, λειτουργικών δραστηριοτήτων (σκαλοπάτια). Επίσης με την πλάτη στον τοίχο ανεβαίνει και κατεβαίνει μέχρι τις 90^ο και αρκετά αργότερα η ασκηση γίνεται με το χειρουργηθέν πόδι. Επίσης ασκήσεις τύπου «σκιέρ» με ή χωρίς βάρη. Επίσης ασκήσεις τύπου «στέπερ».

ΦΑΣΗ 5

1) Μείωση της λανθάνουσας περιόδου μυϊκής σύσπασης (χρόνος αντίδρασης – εκρηκτικότητος)

2) Η σωστή % σχέση αγωνιστών / ανταγωνιστών, της μυϊκής δύναμης των εκτεινόντων και των καμπτήρων του γόνατος. Εάν δεν γίνει σωστά είναι επικίνδυνος παράγοντας για επανατραυματισμό.

3) Έλλειμα μυϊκήςισχύος και δύναμης μεταξύ υγιούς και χειρουργημένου <5% για ομαλή επιστροφή στην αγωνιστική δραστηριότητα.