ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΙΟΕΙΔΟΥΣ
Αιτιολογία
Οι αιτίες του συνδρόμου απιοειδούς περιλαμβάνουν τα ακόλουθα
• Αθλητές και αρσιβαρίστες υπερπροπονούνται ή αποκτούν έναν
επαναλαμβανόμενο τραυματισμό καταπόνησης, προκαλώντας ερεθισμό ή υπερτροφία του
απιοειδούς
• Κάθισμα για παρατεταμένες περιόδους (υπάλληλοι γραφείου, οδηγοί ταξί,
ποδηλάτες)
• Ανατομικές παραλλαγές που μπορεί να προκαλέσουν σύνδρομο απιοειδούς έχουν
αναφερθεί (π.χ. διακλάδωση ισχιακού νεύρου, διμερής απιοειδής μυς. Με άλλα
λόγια, οι ασθενείς με σύνδρομο απιοειδούς έχουν μερικές φορές ανατομικές
παραλλαγές που υποδηλώνουν μια αιτία, αλλά δεν είναι γνωστό εάν αυτές οι
ανατομικές παραλλαγές εμφανίζονται στην πραγματικότητα πιο συχνά σε ασθενείς με
σύνδρομο απιοειδούς.
Παθοφυσιολογία παγίδευσης νεύρου
Κάτω από ορισμένες συνθήκες, ο απιοειδής μυς πιστεύεται ότι συμπιέζει το
ισχιακό νεύρο, γνωστό και ως παγίδευση του ισχιακού νεύρου, προκαλώντας
ισχιαλγία. Η παθοφυσιολογία του συνδρόμου απιοειδούς δεν είναι πλήρως
κατανοητή. Υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί με τους οποίους ο απιοειδής μυς
πιστεύεται ότι είναι ικανός να συμπιέζει το ισχιακό νεύρο και αυτοί οι
μηχανισμοί δεν αλληλοαποκλείονται.
Για παράδειγμα
Ο σπασμός του απιοειδούς μυός μπορεί να συμπιέσει το ισχιακό νεύρο. Καθώς ο
απιοειδής μυς συσπάται, βραχύνεται και γίνεται σκληρότερος, ασκώντας μεγαλύτερη
πίεση στο ισχιακό νεύρο στο ισχίο στο κατώτερο μεγαλύτερο ισχιακό τρήμα.
Η υπερτροφία του απιοειδούς μυός μπορεί να προκαλέσει συνθήκες συμπίεσης γύρω
από το μείζον ισχιακό τρήμα. Τόσο το απιοειδές νεύρο όσο και το ισχιακό νεύρο
διέρχονται από το μείζον ισχιακό τρήμα και τον εν τω βάθει γλουτιαίο χώρο. Ένας
διευρυμένος (υπερτροφικός) απιοειδής μυς μπορεί να ασκήσει πίεση σε αυτές τις κοντινές
δομές.
Ένας μεμονωμένος τραυματισμός ή πολλοί μικρότεροι τραυματισμοί, μπορεί να
προδιαθέσουν τον απιοειδή μυ σε ίνωση, καθιστώντας τον ιστό πιο σκληρό και
σφιχτό, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στο ισχιακό νεύρο έναντι του ισχίου στο
μεγαλύτερο ισχιακό τρήμα. Ο σχηματισμός ουλώδους ιστού από ένα αιμάτωμα μπορεί
να περιορίσει την κανονική κίνηση του ισχιακού νεύρου καθώς περνά από τον απιοειδή
μυ.
Ο απιοειδής μπορεί να είναι ικανός να συμπιέζει δυναμικά το ισχιακό νεύρο με ορισμένες κινήσεις του ισχίου. Τα εμπειρικά στοιχεία που υποστηρίζουν αυτό είναι η παρουσία ανωμαλιών στις ηλεκτροφυσιολογικές εξετάσεις (καθυστερημένο αντανακλαστικό H) του ισχιακού νεύρου κατά τη διάρκεια της δοκιμής FAIR,[25] καθώς και η βελτίωση αυτών των αποτελεσμάτων ηλεκτροφυσιολογίας μετά από επιτυχή θεραπεία.
Διάγνωση
Το σύνδρομο απιοειδούς δεν έχει ακόμη ένα επικυρωμένο σύνολο
διαγνωστικών κριτηρίων, ωστόσο η διάγνωση είναι κυρίως κλινική, που
περιλαμβάνει φυσική εξέταση και αξιολόγηση του ιστορικού του ασθενούς. Η
απεικόνιση μπορεί να βοηθήσει στον αποκλεισμό άλλων καταστάσεων με παρόμοια
συμπτώματα, όπως η κήλη οσφυϊκού δίσκου και η σπονδυλική στένωση.Για την
επιβεβαίωση της διάγνωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαγνωστικές ενέσεις
αναισθητικού στην απειροειδή. Συχνά το σύνδρομο απιοειδούς είναι διάγνωση
αποκλεισμού.
Μια πλήρης εξέταση της πλάτης, της λεκάνης, των
γλουτών, των κάτω άκρων μπορεί να είναι απαραίτητη για να αποκλειστούν
διαφορικές διαγνώσεις. Η ισχιαλγία που οφείλεται σε καταστάσεις που πρέπει να
αποκλειστούν περιλαμβάνουν κήλη νωτιαίου δίσκου, αρθροπάθεια σπονδυλικής
στήλης, σπονδυλική στένωση, καταπόνηση οσφυϊκών μυών, νευρίτιδα πορτοφολιού
(κάθισμα σε χοντρό πορτοφόλι), ενδομητρίωση, όγκους της πυέλου, κιρσούς των
γλουτών και ανευυρισμό της κάτω γλουτιαίας αρτηρίας. Η παθολογία στην περιοχή
της ιερολαγόνιας άρθρωσης, η δυσλειτουργία της ιερολαγόνιας άρθρωσης και η
ιερολαγόνιος είναι άλλες καταστάσεις που παρουσιάζονται με πόνο στη μέση και
τις περιοχές του ισχίου, οι οποίοι μπορεί να ακτινοβολούν προς τα κάτω κατά
μήκος του πίσω μέρους του μηρού, σπάνια να κατεβαίνουν κάτω από το γόνατο.
Τα κλινικά σημεία μπορεί να περιλαμβάνουν μονόπλευρο ή
αμφοτερόπλευρο πόνο στους γλουτούς που κυμαίνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας,
απουσία πόνου στη μέση, πόνους στους γλουτούς ή στην ισχιαλγία όταν βρίσκεστε
σε καθιστή θέση (ειδικά για παρατεταμένες περιόδους), ισχιακό πόνο με
κυμαινόμενες περιόδους χωρίς πόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας , πόνος στους
γλουτούς κοντά στον απιοειδή. Ο πόνος μπορεί να επιδεινωθεί με οποιαδήποτε
δραστηριότητα που προκαλεί κάμψη του ισχίου, όπως σκύψιμο ή ανύψωση. Σε μια φυσική
εξέταση ο απιοειδής μπορεί να ψηλαφηθεί εξωτερικά αν και είναι τόσο βαθύς που
μπορεί να μην είναι δυνατό να εκτιμηθεί η ευαισθησία. Εάν μπορεί να εντοπιστεί ο
απιοειδής, μπορεί να μοιάζει σαν κορδόνι. Η εσωτερική ψηλάφηση είναι επίσης
δυνατή, η οποία επιτρέπει καλύτερη πρόσβαση στην εκτίμηση της ευαισθησίας του απιοειδούς
μυός. Υπάρχουν διάφορα στρες τεστ που μπορούν να γίνουν σε μια προσπάθεια να
προκληθεί συμπίεση του ισχιακού νεύρου. Αυτές οι δοκιμές είτε διατείνουν τον απιοειδή
ή προκαλούν σύσπαση του απιοειδή. Οι πιο κοινές δοκιμασίες που χρησιμοποιούνται
είναι το τεστ Freiberg, το FAIR τεστ (κάμψη,
προσαγωγή, εσωτερική περιστροφή), το Beatty test, το Pace test.
Οι διαγνωστικές μέθοδοι όπως το ΗΜΓ, οι ακτινογραφίες, ο υπέρηχος, η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιούνται κυρίως για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων. Για παράδειγμα, και η μαγνητική τομογραφία της σπονδυλικής στήλης μπορεί να αποκλείσει καταστάσεις όπως η ριζοπάθεια και η σπονδυλική στένωση. Η μαγνητική τομογραφία της πυέλου μπορεί να αποκλείσει καταστάσεις όπως πυελικούς όγκους. Η μαγνητική τομογραφία και το υπερηχογράφημα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρατήρηση διαφορών από τη μία πλευρά στην άλλη, ένα κοινό εύρημα όπου η συμπτωματική πλευρά συχνά εμφανίζει αυξημένο μέγεθος απιοειδή, μετρούμενο ως αυξημένο πάχος και επιφάνεια διατομής. Εξειδικευμένες αλληλουχίες και πρωτόκολλα μαγνητικής τομογραφίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απεικόνιση του ισχιακού νεύρου, δηλαδή MRN (νευρογραφία μαγνητικού συντονισμού) και DTI (απεικόνιση τανυστή διάχυσης). Το MRN μπορεί να εκτιμήσει τις αλλαγές στη διαδρομή, το πάχος και την ένταση του σήματος του ισχιακού νεύρου. Το DTI χρησιμοποιεί την ανισότροπη διάχυση του νερού για να αξιολογήσει τις δομικές και λειτουργικές ιδιότητες των νεύρων. Τόσο το MRN όσο και το DTI μπορούν να εντοπίσουν τις νευρικές βλάβες, την επέκτασή τους και τη χωρική κατανομή τους λόγω καταστάσεων όπως η παγίδευση. Το MRN και το DTI έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για την απεικόνιση των βλαβών του ισχιακού νεύρου για τη διάγνωση του συνδρόμου απιοειδούς. Ωστόσο, η νευρογραφία με μαγνητικό συντονισμό θεωρείται «διερευνητική/όχι ιατρικά απαραίτητη» από ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες. Η νευρογραφία μπορεί να καθορίσει εάν ένας ασθενής έχει ή όχι διάσπαση ισχιακού νεύρου ή διάσπαση απιοειδούς.
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΙΟΕΙΔΟΥΣ
Η φυσικοθεραπεία για το σύνδρομο απιοειδούς ακολουθεί τις
αρχές αποκατάστασης για μυοσκελετικές παθήσεις. Οι στόχοι της φυσικοθεραπείας
είναι να μειώσει το σφίξιμο του απιοειδούς μυός, να βελτιώσει την κινητικότητα
της σπονδυλικής στήλης/ισχίου/λεκάνης και να αποκαταστήσει τη φυσιολογική
εμβιομηχανική στη σπονδυλική στήλη/ισχίο/λεκάνη.
Το πρωτόκολλο αποκατάστασης συνήθως περιλαμβάνει διάταση του απιοειδούς, έμμεσες μαλάξεις στον απιοειδή
μέσω των γλουτιαίων , οσφυοϊερή σταθεροποίηση (π.χ. ασκήσεις κοιλιακών μυών, διατάσεις
σπονδυλικής στήλης), ενδυνάμωση/διάταση ισχίου και διόρθωση εμβιομηχανικών
σφαλμάτων.
Η διάταση του απιοειδούς προορίζεται να μειώσει το σφίξιμο
των μυών και να επιμηκύνει τον μυ που μπορεί να ανακουφίσει την πίεση στο
ισχιακό νεύρο. Η μάλαξη έχει σκοπό να σπάσει τα σημεία ενεργοποίησης, να
αυξήσει την κυκλοφορία του αίματος και να επιμηκύνει τις μυϊκές ίνες. Η
ενδυνάμωση των κοιλιακών μυών (μέρος της σταθεροποίησης του πυρήνα) είναι η
βελτίωση της σταθερότητας της σπονδυλικής στήλης και η αποφυγή της
αντισταθμιστικής έντασης στο ισχίο και τους γλουτούς. Το τέντωμα της
σπονδυλικής στήλης και των μυών του ισχίου έχει σκοπό να αυξήσει την ευελιξία
και το εύρος κίνησης. Ο σκοπός της διόρθωσης της κακής εμβιομηχανικής στο
ισχίο/λεκάνη/σπονδυλική στήλη είναι να κινούνται σε συντονισμό, επομένως ένα
εμβιομηχανικό σφάλμα μπορεί να έχει διαδοχικά αποτελέσματα.
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΣΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΙΟΕΙΔΟΥΣ
