ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ (Πρόγραμμα Αποκατάστασης)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ

1) Με Ακινητοποίηση (Συντηρητική αγωγή)

2) Με Χειρουργείο (και αυτή η μέθοδος έχει στάδιο ακινητοποίησης)

Κατάγματα Άνω  Άκρων (Συντηρητική Αγωγή)

Στάδια Ακινητοποιήσεως

Α) Αξιολόγησις: Κυκλοφορία, Βραχιόνιο Πλέγμα, Φλεγμονές, Ωμοβραχιόνιος Ρυθμός, Ειδικές Αξιολογήσεις

Β) Αντιμετώπισις: Κινητοποίηση ελέυθερων αρθρώσεων, Ισομετρικές συσπάσεις ακινητοποιημένων αρθρώσεων, Αντιμετώπιση συσπάσεων, Αντιμετώπιση αναπνευστικών προβλημάτων, Διατήρηση ωμοβραχιόνιου ρυθμού.

Πχ  Κάταγμα στην μεσότητα του Βραχιονίου (ακινητοποιείται ο ώμος και ο αγκώνας)

Α) Αξιολόγηση

          Κυκλοφορία – Είναι σημαντική διότι αν διακοπεί επηρεάζεται η αιμάτωσις και  η κίνησις των μυικών ομάδων καθώς και η πόρωσις του οστού. Γι αυτό στο παράδειγμά μας ψηλαφείται η Κερκιδική αρτηρία, η οποία πρέπει να είναι επαρκώς ακροάσιμη. Επίσης ελέγχεται η αιμάτωσις της Ονυχοφόρου αρτηρίας στο 1^ο και στο 5^ο δάκτυλο για να ελεγχθεί η επαρκής ροή της κερκιδικής και ωλένιας αρτηρίας αντίστοιχα.

          Βραχιόνιο Πλέγμα – Αξιολογούνται οι Αισθητικές και Κινητικές ίνες. Οι Αισθητικές ελέγχονται με Διαγράμμιση, με σύρσιμο βελόνης, ζεστό-κρύο, δονήσεις, αντίληψη αίσθησης διαφορετικών επιφανειών.

Οι Κινητικές ίνες αξιολογούνται με κάμψη-έκταση του καρπού ενεργητικά καθώς και με την επαλήθευση ότι ο ασθενής μπορεί να κάνει αντίθεση με τον αντίχειρα (κάμψη-έκταση-προσαγωγή-απαγωγή).

          Φλεγμονές – Εκδηλώνονται σαν πόνος, θερμοκρασία, οίδημα. Ερυθρότητα εμφανίζεται μόνον σε προβλήματα πλησίον αρθρικών επιφανειών διότι δεν υπάρχει αρκετή μυική μάζα να την απορροφήσει.

Το οίδημα ελέγχεται με την διαδικασία του Εντυπώματος στην περιοχή της παλάμης λόγω αγγειοβρύθιας.

Ο πόνος θα είναι Διαλλείπων

Η θερμοκρασία λαμβάνεται από την ραχιαία επιφάνεια της άκρου χειρός του ασθενούς ακουμπώντας ο Φ/Θτής την δική του ραχιαία επιφάνεια της άκρας χείρας του.

          Ωμοβραχιόνιος Ρυθμός – Είναι μια ποιοτική κίνηση που δείχνει την συνεργασία του ώμου με την ωμοπλάτη. Ελέγχεται συγκρίνοντας και τις δύο ωμοπλάτες καθώς ο  ασθενής κάνει απαγωγή-κάμψη-έκταση του βραχίονος. Σε αντίθεση ο Οσφυοπυελικός ρυθμός ελέγχεται μόνον στην λεκάνη.

         Ειδικές Αξιολογήσεις – Ο ασθενής πρέπει να εξετασθεί αν κάνει ανώμαλη σύσπαση των μυών του αυχένος, αλλαγή αναπνευστικού προτύπου, ή αν έχει σκολίωση, κύφωση, διαβήτη, οστεοπόρωση.

Β) Αντιμετώπισις

         Κινητοποίησις ελεύθερων αρθρώσεων – Δηλ κάμψη-έκταση καρπού, δακτύλων, αντίχειρος, αυχένος (φέρε το αυτί στον ώμο, στροφές), κινητοποίηση του υγιούς μέλους.

          Ισομετρικές Συσπάσεις Ακινητοποιημένων αρθρώσεων – πχ του λέμε «σπάσε τον γύψο και προσπάθησε να ενεργοποιήσεις τον μυ»

          Αντιμετώπισις Συσπάσεων – Για την περιοχή του αυχένος ο ασθενής κάνει σταδιακά μικρές σε εύρος κάμψεις του αυχένος με ισομετρική αντίσταση από τον Φ/Θτή πρός την συσπασμένη πλευρά και όταν φθάσει να ακουμπήσει το αυτί στον ώμο γίνεται η διάτασις προς την άλλη πλευρά.

          Αντιμετώπισις αναπνευστικών προβλημάτων – Τοποθετώ το χέρι μου στον αγκώνα του ασθενούς πιέζοντάς τον καθώς αυτός κάνει κάμψη αγκώνος και βραχίονος και κατόπιν περιστροφική κίνηση και τον βοηθώ στην διαφραγματική αναπνοή.

          Διατήρησις ωμοβραχιονίου ρυθμού – Ο ασθενής κάνει ενεργητικά σήκωμα ώμων, περιαγωγή καθώς και ώθησις αυτών με πρόσθια κατεύθυνση.

Στάδιο Κινητοποιήσεως      ( Άνω Άκρα)

Αξιολόγησις: 

Τροχιά (γωνιόμετρο), Δύναμις, Ισχύς, Ωμοβραχιόνιος ρυθμός, Αισθητικότητα, Οίδημα, Κυκλοφορία

Βασικές Αρχές:

Πρόληψη Αστάθειας – 

Για να γίνει μια άσκησις η άρθρωση πρέπει να είναι ευσταθής. Πχ για να γίνει η κάμψη του βραχίονος πρέπει να γίνει προσέγγισις της κεφαλής του με την ωμογλήνη (ενεργοποιούνται ο υπερακάνθιος και ο ελλάσων στρογγύλος). Ονομάζεται επίσης και Πρόληψη Αστάθειας.

Η προσέγγιση γίνεται σταθεροποιώντας τον ώμο με cupping, μειώνω τον μοχλοβραχίονα (κάμψη του αγκώνος), συγκρατώ τοποθετώντας το χέρι μου από τον ώμο μέχρι την παλάμη παράλληλα και εφαμπτόμενο με το χέρι του ασθενούς και τις παλάμες μας σε λαβή χειραψίας. Ο ασθενής κάνει ενεργητικές κάμψεις-εκτάσεις κοντά στο σώμα ο Φ/Θτης κάνει προσέγγιση πιέζοντας το μέλος στην ωμογλήνη σε κάθε τμήμα της τροχιάς.

Αποφυγή Βιαίων Παθητικών Κινήσεων – Οι βίαιες παθητικές κινήσεις ευθύνονται  για την αποφυγή Οστεοποιού Μυίτιδος με τον μηχανισμό που περιγράφεται πιο πάνω. Αντ΄αυτών για να αυξηθεί η τροχιά γίνονται ισομετρικές συσπάσεις με αντίσταση και προς την έκταση και προς την απαγωγή. Η άρθρωση επανατοποθετείται στο νέο κερδισμένο όριο και επαναλαμβάνεται ο χειρισμός.

Προσοχή στις Στροφικές Κινήσεις -  Ειδικά στα κατάγματα με εμπλέκονται δοκίδες με παράλληλο προσανατολισμό η τάση από τις  στροφικές κινήσεις μπορεί να μεταφερθεί πιο πάνω σε σημείο όπου ίσως να υπάρχει ακόμη Μαλακός Πόρος ή άλλη καταγματική προδιάθεση. Για αυτό τον λόγο οι Στροφικές κινήσεις γίνονται τελευταία και μόλις το  χέρι έχει αποκτήσει Απαγωγή (για τον ώμο γύρω στις 70^ο). Όταν γίνουν με επιτυχία οι στροφικές  κινήσεις σε αυτἠ την θέση πηγαίνω τον ασθενή σε 90^ο κάμψη ώμου και 90^ο κάμψη αγκώνος και δουλεύονται οι στροφικές και σε αυτή την θέση.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ

1. Κινήσεις Αιωρήσεως -  

Εκτελούνται με τον ασθενή να στηρίζεται με το υγιές μέλος από το τραπέζι κάνοντας μερική κάμψη της οσφύος για να μείνει ελεύθερο το ασθενούν μέλος να κάνει αιωρήσεις στην κάμψη-έκταση, απαγωγή-προσαγωγή, και περιστροφή. Στην περιστροφή η κίνηση εκτελείται εκ των έσω προς τα έξω και όχι αντιστρόφως.

2. Υποβοηθούμενες Κινήσεις –

Αναιρούμε το βάρος του μέλους χωρίς (σε κατάγματα από το ωλέκρανο περίπου και κάτω ο ώμος πρέπει να σταθεροποιηθεί) να σταθεροποιήσω τον ώμο. Κρατώ το χέρι του ασθενούς από την παλάμη με λαβή χειραψίας και τοποθετώ το άλλο μου χέρι στον ώμο του. Εκτελούνται κάμψη-έκταση, απαγωγή-προσαγωγή και περιστροφές ως άνω.

3. Αυτοβοηθούμενες Κινήσεις – 

Ο ασθενή «σταυρώνει» τα δάκτυλα των δύο χεριών του και εκτελεί κάμψη 180^ο και επαναφορά στην έκταση.

4. Πλειομετρικές Συστολές –

Ο ασθενής κάνει κάμψη 180^ο του μέλους. Αμέσως σταθεροποιώ τον ώμο του με λαβή cupping και του δίδεται η εντολή να αφήσει το χέρι του να πέσει προοδευτικά στην έκταση. Τοποθετώ την παλάμη του ελεύθερου χεριού μου κάτω από την παλάμη του  ασθενούς (χωρίς να εφάπτονται) ακολουθώντας την κίνησή του για λόγους ασφαλείας.

5. Προσεγγίσεις - Η προσέγγιση γίνεται σταθεροποιώντας τον ώμο με cupping, μειώνω τον μοχλοβραχίονα (κάμψη του αγκώνος), συγκρατώ τοποθετώντας το χέρι μου από τον ώμο μέχρι την παλάμη παράλληλα και εφαμπτόμενο με το χέρι του ασθενούς και τις παλάμες μας σε λαβή χειραψίας. Ο ασθενής κάνει ενεργητικές κάμψεις-εκτάσεις κοντά στο σώμα και ο Φ/Θτης κάνει προσέγγιση πιέζοντας το μέλος στην ωμογλήνη σε κάθε τμήμα της τροχιάς.

6. Ελεύθερες Ενεργητικές Κινήσεις – 

Σταθεροποιείται ο ώμος και γίνονται κινήσεις κάμψης-έκτασης, απαγωγή-προσαγωγή, στροφικές κινήσεις στο όριο της απαγωγής, και στροφικές όταν ό ώμος και ο αγκώνας έχουν τοποθετηθεί σε 90^ο κάμψη.

7. Διατάσεις –

Γίνεται λαβή χειραψίας με υπτιασμό του μέλους και έκταση καρπού (για να απομονωθούν οι διαρθρικοί μύς). Το μέλος φέρεται σε κάμψη- έκταση, στροφή.

8. Συμμετρικές / Συνδυαστικές κινήσεις – 

Και με τα δύο χέρια ταυτοχρόνως γίνεται κάμψη- έκταση, απαγωγή-προσαγωγή. Βοηθούν στην επανάκτηση του ωμοβραχιονίου ρυθμού.

Οι Συνδυαστικές γίνονται όταν το ένα χέρι έιναι σε έκταση και το άλλο σε κάμψη (πχ όπως γίνεται στην βάδιση).

9. Ιδιοδεκτικότητα –

 Κιναίσθησις, νευρομυική Συναρμογή και Συντονισμός. Γίνονται ασκήσεις κλειστής αλυσίδος με πολλές επαναλήψεις.

10. Αντίσταση – 

Η αντίσταση εισάγεται στο πρόγραμμα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουν υποχωρήσει η φλεγμονή το οίδημα και ο πόνος. Για παράδειγμα στην φάση της αιώρήσεως μπορούμε να βάλουμε ένα βαράκι στο χέρι του ασθενούς.

Γενικές παρατηρήσεις: Πιστεύεται ότι τα Μαγνητικά κύματα διευκολύνουν την γέφυρα της Πορώσεως.

Εάν υπάρχει εξωτερική οστεοσύνθεση εκτελώ το ίδιο πλάνο αλλά ξεκινώ πιο γρήγορα.

Αν αντί για κατάγματα υπάρχουν Εξαρθρήματα ή Υπεξαρθρήματα εκεί που στο πλάνο υποδεικνύονται στροφικές κινήσεις αυτές δεν εκτελούνται. Επίσης δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στον συνδυασμό απαγωγής –έξω στροφής.

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

Στάδιο Ακινητοποίησης

Αξιολόγηση:

Καρδιοαναπνευστικό σύστημα = ΚΣ, Εφιδρώσεις κλπ

Κυκλοφορία περιφέρειας = ψηλάφηση σφυγμού, επανεκτίμηση ονυχοφόρου αρτηρίας

Κατάσταση Πλέγματος = Αισθητικές και Κινητικές ίνες

Φλεγμονές (θερμοκρασία –οίδημα –πόνος)

Οσφυοπυελικός ρυθμός  = Αξιολογείται μονόπλευρα. Πχ κάμψη ισχίου από ύπτια θέση χωρίς οπίσθια κάμψη λεκάνης δεικνύει διατάραξη του ρυθμού.

Ειδικές αξιολογήσεις (οσφυαλγία, οστεοπόρωση κλπ).

Ενεργοποίηση Οσφυοπυελικού ρυθμού = 

Από την ύπτια θέση με τα γόνατα σε κάμψη τοποθετώ τα χέρια μου στους ASIS του ασθενούς και του ζητώ να σηκώσει την λεκάνη από την κάθε πλευρά εναλλάξ. Κατόπιν τοποθετώ το χέρι μου εγκαρσίως πάνω από τα ASIS και του ζητώ να σηκώσει την λεκάνη του σαν σύνολο. Στο επόμενο βήμα εμπλέκω συνεργούς μύς. Ο ασθενής κλείνει τα γόνατα χρησιμοποιώντας τους προσαγωγούς και σηκώνει την λεκάνη. Κατόπιν βγάζουμε την εμπλοκή των γονάτων και ο ασθενής κάνει μόνο ανύψωση της λεκάνης. Η πλήρης ενεργοποίηση του ρυθμού σηματοδοτείται όταν ο ασθενής μπορεί να σηκώνει την λεκάνη και ταυτόχρονα να φέρει και να διατηρεί το ένα πόδι σε κάμψη ισχίου και έκταση γόνατος.

Κινητοποίηση και εφαρμογή αντίστασης ελεύθερων αρθρώσεων

Κινητοποίηση επιγονατίδος = Πιέζω την επιγονατίδα με τους 2 αντίχειρες από την μια πλευρά και με τους δείκτες από την άλλη. Κάνω όλες τις κινήσεις της τροχιάς της.

Ισομετρικές συσπάσεις μυών ακινητοποιημένων αρθρώσεων

Διατήρηση ελαστικότητος γαστροκνημίου = Γίνεται αν το κάταγμα είναι από το γόνατο και πάνω. Σταθεροποιώ το κάτω τριτημόριο της κνήμης και κάνει Ραχιαίες –πελματιαίες κάμψεις ΠΔΚ.

Κινητοποίηση δακτύλων

Παθητική κινητοποίηση μεταταρσίων =και από την ραχιαία και από την πελματιαία επιφάνεια.

ΣΤΑΔΙΟ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΣ

Αξιολόγηση = Ιδια με τα άνω άκρα

Βασικές Αρχές = Ίδια με τα άνω άκρα

Το πρόγραμμα αλλάζει στην αρχή και στο τέλος. ΔΕΝ γίνεται Αιώρηση.

Το πρόγραμμα αρχίζει με συσπάσεις τετρακεφάλου. Τοποθετώ την παλάμη μου κάτω από την ιγνυακή χώρα του ασθενούς ενώ αυτός έχει το γόνατο σε έκταση. Του ζητώ να μου πιέσει το χέρι με την ιγνυακή περιοχή του γονάτου κάνοντας έτσι σύσπαση τετρακεφάλου. Περνώ το χέρι μου πάνω από το άλλο γόνατο πρίν καταλήξει στην άλλη ιγνυακή χώρα γιια να αυξήσω το ύψος. Και σε αυτή την θέση γίνονται συσπάσεις για έκταση του γόνατος.

Κατόπιν από πλήρη έκταση το αφήνω να πέσει στην κάμψη Πλειομετρικά.

Εκπαίδευση Βάδισης

Από θέση αποφόρτισης = Από ύπτια θέση με τα γόνατα σε κάμψη πιέζει εναλλάξ τα δάκτυλα και τις πτέρνες στην επιφάνεια.

Από θέση πλήρους φόρτισης = Στην καθιστή θέση πατάει σε μια καρέκλα και κάνει ίδιο με άνω καθώς και ανασπάσεις έξω-έσω χείλους.

Κατόπιν στην όρθια θέση με την βοήθεια μπαστουνιών, πατερίτσες κλπ. Το ύψος της λαβής της πατερίτσας πρέπει να σχηματίζει παραπληρωματική γωνία με το βραχιόνιο 30^ο.

ΥΠΟΚΕΦΑΛΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ ΜΗΡΙΑΙΟΥ (χωρίς φόρτιση)

1) Έγερση – κινητοποίηση

2) Υποβοηθούμενες ενεργητικές ασκήσεις προσβεβλημένου ισχίου (προσοχή, όχι ανύψωση από ύπτια θέση)

3) Ασκήσεις ισομετρικών συσπάσεων στους γλουτιαίους και τον τετρακέφαλο (πολύ χαμηλής ισχύος)

4) Ενεργητικές ασκήσεις ΠΔΚ

5) Μάλαξη κάτω άκρου με κατεύθυνση από την περιφέρεια προς το κέντρο

6) Ενδυνάμωση υγιούς σκέλους με ασκήσεις ΚΚΑ και ΑΚΑ

7) Ενδυνάμωση άνω άκρων ώστε να μπορούν να στηρίζουν το σώμα στις βακτηρίες (δικέφαλος, τρικέφαλος, κατάσπαση και ανάσπαση ωμοπλάτης, πρόσθια και οπίσθια μετατόπιση ωμοπλάτης)

ΕΔΩ ΣΤΑΜΑΤΟΥΝ ΟΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ Η ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΦΟΡΤΙΣΗ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ

8) Κάμψη- έκταση του γονάτου με ελαφρά αντίσταση 1- 1.5 κιλά

9) Εξελισσόμενες ασκήσεις σε ΚΚΑ του προσβεβλημένου σκέλους για βελτίωση αντοχής, κυκλοφορίας και ισορροπίας.