ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ (ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ)

ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ

-  Αναπνευστική φ/θπεία

- Φ/Θτική αξιολόγηση (πόνος και αισθητικότητα, εύρους κίνησης και μυϊκής ισχύος, λειτουργικότητα του πάσχοντος μέλους)

-  Διδασκαλία βασικών ασκήσεων του προγράμματος

-  Εκπαίδευση στις τεχνικές μεταφοράς (κρεβάτι, wc κλπ)

-  Εκπαίδευση βάδισης

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ

ΣΤΟΧΟΙ

-   Γρήγορη αποκατάσταση του εκτατικού μηχανισμού

-   Κάμψη γόνατος ≥ 70^Ο την 5^η ημέρα

-   Κάμψη γόνατος ≥ 90^ο την 10^η ημέρα

-   Πλήρη έκταση γόνατος

-   Αναπνευστική φ/θπεία (διαφραγματική αναπνοή, διδασκαλία εκπνοής και βήχα, παροχέτευση εκκρίσεων, συντονισμένες ασκήσεις άνω άκρων – αναπνοής)

ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΗΜΕΝΟΥ ΜΕΛΟΥΣ

- Ενεργητική κινητοποίηση ΜΗ χειρουργημένου μέλους (ισοτονικές και ισομετρικές ασκήσεις, πλήρες εύρος κίνησης)

- Ασκήσεις κορμού (κοιλιακοί, ραχιαίοι, λεκάνη, οσφυοπυελικός ρυθμός, μεταφορές στο κρεβάτι)

ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΗΜΕΝΟΥ ΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ

- Έντονη κινητοποίηση στον άκρο πόδα, ασκήσεις «αντλίας» και ερεθίσματα ιδιοδεκτικότητας στην πελματιαία επιφάνεια

- Ισομετρικές ασκήσεις εκτεινόντων ισχίου, δυνατή οριζόντια απαγωγή και προσαγωγή ισχίου, στροφές ισχίου από ύπτια θέση

2^η  ΗΜΕΡΑ

- Ασκήσεις ενεργοποίησης του τετρακεφάλου

- Ήπια ενεργητική έκταση του γόνατος 30 – 0^ο .

- SLR (ξεκινά με ισομετρική διακράτηση του μέλους, ακολουθεί πλειομετρική συστολή, ολοκληρώνεται με μειομετρική ανύψωση)

- Ήπια παθητική κινητοποίηση του γόνατος

- CPM 1 cycle/ min και σε τροχιά ≤ 40^ο κάμψης

- Ορθοστάτηση με νάρθηκα και Π

- Φόρτιση (σε ακρυλικό τσιμέντο) ἐως το 100% ανάλογα με τον ασθενή,  20-50% φόρτιση όταν δεν έχει χρησιμοποιηθεί τσιμέντο (Π-Πάσχον- Υγιές)

- Ψυχρά επιθέματα μετά την κινητοποίηση

3^η ΗΜΕΡΑ

- Εκπαίδευση εκτατικού μηχανισμού με ισομετρικές και ήπιες ενεργητικές ασκήσεις προοδευτικά αυξανόμενης τροχιάς από εδραία θέση

- Κινητοποίηση επιγονατίδος και με σταθερή την χειρουργική τομή

- Παθητική πλήρης έκταση

- CPM αύξηση τροχιάς 5-10^ο ημερησίως έως τις 90^ο κάμψης

-Ψυχρά επιθέματα μετά την κινητοποίηση

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ  (1-6 Εβδομάδες)

- Ενδυνάμωση όλων των μυϊκών ομάδων με έμφαση στούς απαγωγούς και εκτείνοντες του ιχίου, εκτείνοντες γόνατος, πελματιαίους καμπτήρες του άκρου πόδα

- Διατάσεις των καμπτήρων του ισχίου, των καμπτήρων και εκτεινόντων γόνατος

- Η άρθρωση πρέπει να κάνει 0 - 100^ο ενεργητική κίνηση

- Ψυχρά επιθέματα μετά την άσκηση

- Φόρτιση / Βάδιση. Αν έχει μπεί τσιμέντο πλήρης φόρτιση με Π ενώ μετά την 4^η εβδομάδα μία μόνο βακτηρία αντίπλευρα. Χωρίς τσιμέντο Π για 4-6 εβδομάδες με την φόρτιση προοδευτικά αυξανόμενη. Μετά την 6^η εβδομάδα βακτηρία αντίπλευρα για 4-6 εβδομάδες ακόμη.

- Άνοδος / Κάθοδος κλίμακος. Κατά την άνοδο Υγιές-Πάσχον-Βακτηρία, το αντίστροφο στην κάθοδο

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ( 6-12 Εβδομάδες)

-  Αύξηση του εύρους τροχιάς 0 ≥ 115^ο

- Πλήρης αποκατάσταση στης μυϊκής λειτουργίας και λειτουργικότητος του ασθενούς.

- Δυναμικές ασκήσεις με στόχο την σταθεροποίηση της άρθρωσης

- Επανεκπαίδευση της νευρομυϊκής συναρμογής και της ιδιοδεκτικότητος

- Σταδιακή επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες (λειτουργική αποκατάσταση)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

- Πισίνα 25-30^ο

- Σταθερό εργομετρικό ποδήλατο

- Άσκηση σε χαμηλή κλίμακα (5-10 εκ) με προσθιοπίσθια και πλάγια φορά

- Μειωμένη έκταση που μπορεί να οφείλεται σε αδυναμία των εκτεινόντων ή και βράχυνση των καμπτήρων αντιμετωπίζεται με ενδυνάμωση των εκτεινόντων με πλειομετρικές ασκήσεις, Biofeedback για επανεκπαίδευση του Έσω πλατύ, Προς τα πίσω βάδιση, Ασκήσεις παθητικής έκτασης έως το βαθμό που επιτρέπει ο ΟΧΣ εάν έχει διατηρηθεί.

- Μειωμένη κάμψη που μπορεί να οφείλεται σε αδυναμία των καμπτήρων ή και βράχυνση των εκτεινόντων αντιμετωπίζεται με προσεκτική διάταση προς την κάμψη, Ενδυνάμωση καμπτήρων μυών, Wall slides, Άσκηση σε εργονομικό ποδήλατο με προοδευτική μείωση της σέλλας για την αύξηση της κάμψης.

- Ασκήσεις ΑΚΑ (και όταν έχει διατηρηθεί ο ΟΧΣ) πρέπει να αποφέυγονται

     Η κάμψη γόνατος διότι ασκεί υπέρμετρη φόρτιση στον ΟΧΣ

     Η έκταση γόνατος διότι ασκεί υπέρμετρη φόρτιση στον ΟΧΣ (και τροχιά 90-60^ο) και την επιγονατιδομηριαία με τροχιά από 50-0^ο.

- Ασκήσεις ΚΚΑ μπορούν να εφαρμοσθούν με προσοχή κατά

     Την κάμψη του γόνατος (0-60^ο), όπου η φόρτιση που δέχεται ο ΟΧΣ είναι σχετικά μικρή

     Την έκταση του γόνατος (45-0^ο) όπου επίσης ελαχιστοποιείται η φόρτιση της επιγονατιδομηριαία άρθρωση.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

- Βάδιση

     Χρήση μιας βακτηρίας αντίπλευρα (μειώνει τα φορτία 40%). Φόρτιση προοδευτικά

     Σε revision με οστεοτομία τροχαντήρα και σε ΟΑΙ χωρίς τσιμέντο η βακτηρία διατηρείται ≥ 12 εβδομάδες.

- Μεταφορές βάρους γίνονται σύστοιχα προς την χειρουργημένη πλευρά, ενώ προς την αντίθετη χρησιμοποιείται η βακτηρία.

- Λειτουργική αποκατάσταση που στοχεύει στην πλήρη ανεξαρτητοποίηση του ατόμου από όλα τα βοηθητικά μέσα όπως Π, βακτηρίες, βοηθήματα. Εισαγωγή προγράμματος καρδιοαγγειακής προσαρμογής (κολύμβηση, ποδήλατο).

- Επιστροφή στην εργασία αποφεύγοντας όμως δραστηριότητες όπως ποδόσφαιρο, στίβος κλπ που μπορεί να προκαλέσουν στροφικές ροπές και υψηλές φορτίσεις στην άρθρωση του ισχίου.